Usamodzielnianie wychowanków
Osoby usamodzielniane korzystające z pomocy w oparciu o ustawę o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej to osoby opuszczające:
- rodzinę zastępczą
- rodzinny dom dziecka
- placówkę opiekuńczo-wychowawczą
- regionalną placówkę opiekuńczo – terapeutyczną
Osobie usamodzielnianej
1) przyznaje się pomoc na:
a) kontynuowanie nauki
b) usamodzielnienie
c) zagospodarowanie
2) udziela się pomocy w uzyskaniu:
a) odpowiednich warunków mieszkaniowych
b) zatrudnienia
3) zapewnia się pomoc prawną i psychologiczną
Prawo do pomocy ma osoba , która w ww. formie opieki została umieszczona na podstawie orzeczenia sądu i przebywała w niej co najmniej:
1) 3 lata – w przypadku osoby usamodzielnianej opuszczającej rodzinę zastępczą spokrewnioną,
2) 1 rok – w przypadku osoby usamodzielnianej opuszczającej rodzinę zastępczą niezawodową, zawodową, rodzinny dom dziecka, placówkę opiekuńczo – wychowawczą.
UWAGA! OSOBA, KTÓRA OSIĄGNĘŁA PEŁNOLETNOŚĆ PRZEBYWAJĄC W PIECZY ZASTĘPCZEJ, MOŻE PRZEBYWAĆ W DOTYCHCZASOWEJ RODZINIE ZASTĘPCZEJ/PLACÓWCE OPIEKUŃCZO – WYCHOWAWCZEJ, ZA ZGODĄ ODPOWIEDNIO RODZINY ZASTĘPCZEJ/DYREKTORA PLACÓWKI, JEŻELI SIĘ UCZY, NIE DŁUŻEJ JEDNAK NIŻ DO UKOŃCZENIA 25 ROKU ŻYCIA. W TAKIM PRZYPADKU POMOCĄ Z TYTUŁU USAMODZIELNIENIA WYCHOWANEK ZOSTAJE OBJĘTY DOPIERO PO OPUSZCZENIU RODZINY LUB PLACÓWKI
Warunkiem przyznania pomocy pieniężnej na usamodzielnienie i pomocy pieniężnej na kontynuowanie nauki jest:
- wskazanie przez osobę usamodzielnianą co najmniej na rok przed osiągnięciem przez nią pełnoletności danych osobowych osoby, która podejmuje się pełnienia funkcji opiekuna usamodzielnienia oraz przedstawienie pisemnej zgody tej osoby
- złożenie indywidualnego programu usamodzielnienia na miesiąc przed osiągnięciem pełnoletności
- złożenie wniosku o przyznanie pomocy
Opiekunem usamodzielnienia może zostać, po wyrażeniu zgody :
- jeden z rodziców zastępczych
- prowadzący rodzinny dom dziecka
- koordynator rodzinnej pieczy zastępczej
- pracownik socjalny pcpr
- wychowawca lub psycholog placówki
- inna osoba wskazana przez osobę usamodzielnianą i zaakceptowana przez kierownika pcpr
Do zadań opiekuna usamodzielnienia należy:
- zaznajomienie się z dokumentacja i droga życiową osoby usamodzielnianej
- opracowanie wspólnie z osobą usamodzielnianą indywidualnego programu usamodzielnienia
- ocena realizacji indywidualnego programu usamodzielnienia oraz jego modyfikowanie
- współpraca z rodziną osoby usamodzielnianą oraz ze środowiskiem lokalnym, zwłaszcza ze szkołą oraz gminą
Indywidualny program usamodzielnienia przygotowuje osoba usamodzielniana wraz z opiekunem usamodzielnienia a następnie jest on zatwierdzany przez kierownika pcpr. Program usamodzielnienia winien określać w szczególności:
1) zakres współdziałania osoby usamodzielnianej z opiekunem usamodzielnienia,
2) sposób uzyskania przez osobę usamodzielnianą wykształcenia lub kwalifikacji zawodowych, pomocy w uzyskaniu odpowiednich warunków mieszkaniowych oraz w podjęciu przez osobę usamodzielnianą zatrudnienia.
Przygotowując indywidualny program usamodzielnienia, osoba usamodzielniana uwzględnia w nim plan podejmowanych działań wynikających z programu oraz termin ich realizacji.
INDYWIDUALNY PROGRAM USAMODZIELNIENIA STAJE SIĘ PODSTAWĄ PRZYZNANIA ŚWIADCZEŃ NA USAMODZIELNIENIE Z DATĄ PODPISANIA GO PRZEZ OSOBĘ USAMODZIELNIANĄ , OPIEKUNA USAMODZIELNIENIA ORAZ KIEROWNIKA POWIATOWEGO CENTRUM POMOCY RODZINIE.
Wniosek o przyznanie pomocy pieniężnej na usamodzielnienie i pomocy pieniężnej na kontynuowanie nauki osoba usamodzielniana składa w powiecie właściwym do ponoszenia wydatków na finansowanie pomocy na kontynuowanie nauki i usamodzielnienie za pośrednictwem pcpr właściwego ze względu na miejsce pobytu osoby usamodzielnianej.
ŚWIADCZENIA DLA USAMODZIELNIANYCH WYCHOWANKÓW RODZINNEJ I INSTYTUCJONALNEJ PIECZY ZASTĘPCZEJ
Pomoc na kontynuowanie nauki
Pomoc na kontynuowanie nauki przyznaje się osobie usamodzielnianej, jeżeli kontynuuje naukę:
- w szkole,
- w zakładzie kształcenia nauczycieli,
- w uczelni,
- na kursach, jeśli ich ukończenie jest zgodne z indywidualnym programem usamodzielnienia,
- u pracodawcy w celu przygotowania zawodowego.
Wysokość pomoc na kontynuowanie nauki wynosi (od 01.06.2022 r.) nie mniej niż 595 zł miesięcznie i jest przyznawana na czas nauki, nie dłużej jednak niż do ukończenia przez osobę usamodzielnianą 25. roku życia. Pomoc przysługuje w czasie trwania odpowiednio roku szkolnego, roku akademickiego, kursu albo przygotowania zawodowego.
Pomoc na zagospodarowanie
Pomoc na zagospodarowanie jest wypłacana jednorazowo, nie później niż do ukończenia przez osobę usamodzielnianą 26. roku życia, w wysokości (od 01.06.2022r.) nie niższej niż 1 782 zł, a w przypadku osoby legitymującej się orzeczeniem o umiarkowanym albo znacznym stopniu niepełnosprawności w wysokości nie niższej niż 3 563 zł.
Pomoc na usamodzielnienie
Wysokość pomocy na usamodzielnienie (od 01.06.2022r.) wynosi:
- w przypadku osoby usamodzielnianej opuszczającej rodzinę zastępczą spokrewnioną – nie mniej niż 3 921 zł, jeżeli przebywała w pieczy zastępczej przez okres co najmniej 3 lat;
- w przypadku osoby usamodzielnianej opuszczającej rodzinę zastępczą niezawodową, rodzinę zastępczą zawodową, rodzinny dom dziecka, placówkę opiekuńczo-wychowawczą lub regionalną placówkę opiekuńczo-terapeutyczną:
a) nie mniej niż 7 839 zł – jeżeli przebywała w pieczy zastępczej przez okres powyżej 3 lat,
b) nie mniej niż 3 921 zł – jeżeli przebywała w pieczy zastępczej przez okres od 2 do 3 lat,
c) nie mniej niż 1 961 zł – jeżeli przebywała w pieczy zastępczej przez okres poniżej 2 lat, nie krócej jednak niż przez okres roku.
Powyższe zadania są realizowane na podstawie:
Ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej.
Osoby usamodzielniane korzystające z pomocy w oparciu o ustawę o pomocy społecznej to osoby opuszczające:
- dom pomocy społecznej dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych intelektualnie,
- dom dla matek z małoletnimi dziećmi i kobiet w ciąży,
- schronisko dla nieletnich,
- zakład poprawczy,
- specjalny ośrodek szkolno-wychowawczy,
- specjalny ośrodek wychowawczy,
- młodzieżowy ośrodek socjoterapii zapewniający całodobową opiekę,
- młodzieżowy ośrodek wychowawczy.
Osoba usamodzielniana zostaje objęta pomocą mającą na celu jej życiowe usamodzielnienie i integrację ze środowiskiem przez pracę socjalną, a także pomocą :
- pieniężną na usamodzielnienie,
- pieniężną na kontynuowanie nauki,
- w uzyskaniu odpowiednich warunków mieszkaniowych, w tym w mieszkaniu chronionym,
- w uzyskaniu zatrudnienia,
- na zagospodarowanie – w formie rzeczowej.
Prawo do pomocy ma osoba, która w ww. formie opieki została umieszczona na podstawie orzeczenia sądu i przebywała w niej co najmniej rok.
Warunkiem przyznania pomocy pieniężnej na usamodzielnienie i pomocy pieniężnej na kontynuowanie nauki jest:
- wskazanie przez osobę usamodzielnianą, co najmniej na dwa miesiące przed osiągnięciem przez nią pełnoletności danych osobowych osoby, która podejmuje się pełnienia funkcji opiekuna usamodzielnienia
- złożenie indywidualnego programu usamodzielnienia na miesiąc przed osiągnięciem pełnoletności
- złożenie wniosku o przyznanie pomocy
Opiekunem usamodzielnienia może zostać, po wyrażeniu zgody :
- pracownik socjalny,
- wychowawca,
- psycholog,
- inna osoba wskazana przez osobę usamodzielnianą.
Do zadań opiekuna usamodzielnienia należy:
- zaznajomienie się z dokumentacja i droga życiową osoby usamodzielnianej,
- opracowanie wspólnie z osobą usamodzielnianą indywidualnego programu usamodzielnienia,
- ocena realizacji indywidualnego programu usamodzielnienia oraz jego modyfikowanie
- współpraca z rodziną osoby usamodzielnianej oraz ze środowiskiem lokalnym, zwłaszcza ze szkołą oraz gminą,
- opiniowanie wniosku o pomoc pieniężną na usamodzielnienie i pomoc pieniężną na kontynuowanie nauki.
Indywidualny program usamodzielnienia przygotowuje osoba usamodzielniana wraz z opiekunem usamodzielnienia przy współpracy właściwego do przyznania pomocy powiatowego centrum pomocy rodzinie biorąc pod uwagę sposób i formy :
- współdziałania i wspierania osoby usamodzielnianej w kontaktach z rodziną i środowiskiem,
- uzyskania wykształcenia zgodnego z możliwościami i aspiracjami osoby usamodzielnianej,
- uzyskania kwalifikacji zawodowych,
- pomocy w ustaleniu uprawnień do ubezpieczenia zdrowotnego,
- osiedlenia się osoby usamodzielnianej w powiecie innym niż miejsce zamieszkania przed umieszczeniem w placówce,
- pomocy w uzyskaniu odpowiednich warunków mieszkaniowych,
- podjęcia zatrudnienia,
- pomocy w uzyskaniu przysługujących świadczeń.
Przygotowując indywidualny program usamodzielnienia, osoba usamodzielniana uwzględnia w nim plan podejmowanych działań wynikających z programu oraz termin ich realizacji.
INDYWIDUALNY PROGRAM USAMODZIELNIENIA STAJE SIĘ PODSTAWĄ PRZYZNANIA ŚWIADCZEŃ NA USAMODZIELNIENIE Z DATĄ PODPISANIA GO PRZEZ OSOBĘ USAMODZIELNIANĄ, OPIEKUNA USAMODZIELNIENIA ORAZ KIEROWNIKA POWIATOWEGO CENTRUM POMOCY RODZINIE.
Wniosek o przyznanie pomocy pieniężnej na usamodzielnienie i pomocy pieniężnej na kontynuowanie nauki osoba usamodzielniana składa do starosty właściwego do przyznania tej pomocy za pośrednictwem kierownika powiatowego centrum pomocy rodzinie właściwego do przyznania tej pomocy ze względu na miejsce pobytu osoby usamodzielnianej.
ŚWIADCZENIA DLA USAMODZIELNIANYCH WYCHOWANKÓW
Wysokość pomocy pieniężnej na kontynuowanie nauki i pomocy pieniężnej na usamodzielnienie oraz wartość pomocy na zagospodarowanie w formie rzeczowej ustala się od kwoty 1 837,00 zł, zwanej dalej „podstawą”.
Pomoc na kontynuowanie nauki
Pomoc pieniężna na kontynuowanie nauki w wysokości 551,10 zł miesięcznie (30% podstawy) przysługuje osobie usamodzielnianej kontynuującej naukę w gimnazjum, szkole ponadgimnazjalnej, szkole wyższej lub na kursach i przyznawana jest na czas nauki, do czasu jej ukończenia, nie dłużej jednak niż do ukończenia przez osobę usamodzielnianą 25 lat.
Pomoc na usamodzielnienie
Wysokość pomocy pieniężnej na usamodzielnienie dla osoby usamodzielnianej opuszczającej dom pomocy społecznej dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnej intelektualnie lub dom dla matek z małoletnimi dziećmi i kobiet w ciąży przysługuje w wysokości:
- 7 348 zł (400% podstawy) – w przypadku, gdy osoba usamodzielniana opuszcza dom dla matek z małoletnimi dziećmi i kobiet w ciąży,
- 7 348 zł (400% podstawy) – w przypadku, gdy osoba usamodzielniana przebywała w domu pomocy społecznej dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych intelektualnie przez okres powyżej trzech lat,
- 3 674 zł (200% podstawy) – w przypadku, gdy osoba usamodzielniana przebywała w domu pomocy społecznej dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych intelektualnie przez okres powyżej dwóch lat do trzech lat,
- 1 837 zł (100% podstawy) – w przypadku, gdy osoba usamodzielniana przebywała w domu pomocy społecznej dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych intelektualnie przez okres od roku do dwóch lat.
Wysokość pomocy pieniężnej na usamodzielnienie dla osoby usamodzielnianej opuszczającej schronisko dla nieletnich, zakład poprawczy, specjalny ośrodek szkolno-wychowawczy, specjalny ośrodek wychowawczy, młodzieżowy ośrodek socjoterapii zapewniający całodobową opiekę lub młodzieżowy ośrodek wychowawczy przysługuje w wysokości:
- 5 511 zł (300% podstawy) – w przypadku, gdy osoba usamodzielniana przebywała w ww. instytucjach przez okres powyżej trzech lat,
- 3 674 zł (200% podstawy) – w przypadku, gdy osoba usamodzielniana przebywała w ww. instytucjach przez okres powyżej dwóch lat do trzech lat,
- 1 837 zł (100% podstawy) – w przypadku, gdy osoba usamodzielniana przebywała w ww. instytucjach przez okres od roku do dwóch lat.
Pomoc na zagospodarowanie
Wartość pomocy na zagospodarowanie ustala się jako równowartość kwoty nie wyższej niż 5 511 zł (300% podstawy).
W przypadku osoby usamodzielnianej niepełnosprawnej w stopniu umiarkowanym lub znacznym wartość pomocy na zagospodarowanie ustala się w wysokości 5 511 zł (300% podstawy).
Ważne:
Pomoc pieniężna na kontynuowanie nauki i na usamodzielnienie przysługuje osobie usamodzielnianej:
- samotnie gospodarującej, której dochód nie przekracza 200% kwoty kryterium dochodowego na osobę samotnie gospodarującą (200% x 776 zł = 1 552 zł),
- w rodzinie, w której dochód na osobę nie przekracza 200% kwoty kryterium dochodowego na osobę w rodzinie (200% x 600 zł = 1 200 zł).
Powyższe zadania są realizowane na podstawie:
Ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej.
Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 3 sierpnia 2012 r. w sprawie udzielania pomocy na usamodzielnienie, kontynuowanie nauki oraz zagospodarowanie.
Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 14 lipca 2021 r. w sprawie zweryfikowanych kryteriów dochodowych oraz kwot świadczeń pieniężnych z pomocy społecznej.
Poza ww. pomocami usamodzielniani wychowankowie mogą uzyskać pomoc w formie pobytu i korzystać ze wsparcia w mieszkaniu chronionym treningowym funkcjonującym na terenie Powiatu. Pobyt w mieszkaniu chronionym przyznawany jest na czas określony na mocy decyzji starosty przyznającej pobyt i kierującej do korzystania ze wsparcia. Mieszkanie chronione dysponuje 6 miejscami.