Prawo do umieszczenia w domu pomocy społecznej przysługuje osobie wymagającej całodobowej opieki z powodu wieku, choroby lub niepełnosprawności, niemogącej samodzielnie funkcjonować w codziennym życiu, której zarówno rodzina jak i gmina nie może zapewnić niezbędnej pomocy w formie usług opiekuńczych.

Domy pomocy społecznej świadczą usługi bytowe, opiekuńcze, wspomagające i edukacyjne na poziomie obowiązującego standardu, w zakresie i formach wynikających z indywidualnych potrzeb mieszkańców tych domów. Domy w zależności od tego, dla kogo są przeznaczone, dzielą się na następujące typy domów, dla:

• • osób w podeszłym wieku
  • osób przewlekle somatycznie chorych
  • osób przewlekle psychicznie chorych
  • dorosłych niepełnosprawnych intelektualnie
  • dzieci i młodzieży niepełnosprawnych intelektualnie
  • osób niepełnosprawnych fizycznie
  • osób uzależnionych od alkoholu

Pobyt w domu pomocy społecznej jest odpłatny do wysokości średniego miesięcznego kosztu utrzymania. Średni miesięczny koszt utrzymania mieszkańca w domu pomocy społecznej o zasięgu powiatowym ustala starosta i ogłasza w wojewódzkim dzienniku urzędowym, nie później niż do dnia 31 marca każdego roku.

Do wnoszenia opłat za pobyt w dps są obowiązani w kolejności:

1. 1. Mieszkaniec domu, a w przypadku osób małoletnich przedstawiciel ustawowy z dochodów dziecka,
   2. Małżonek, zstępni przed wstępnymi,
   3.  Gmina, z której osoba została skierowana do domu pomocy społecznej

Opłatę za pobyt w domu pomocy społecznej wnoszą:

1. Mieszkaniec domu, nie więcej jednak niż 70% swojego dochodu, a przypadku osób małoletnich przedstawiciel ustawowy z dochodów dziecka, nie więcej niż 70% tego dochodu;

2. Małżonek, zstępni przed wstępnymi – zgodnie z zawartą umową;

• w przypadku osoby samotnie gospodarującej, jeżeli dochód jest wyższy niż 300 % kryterium dochodowego osoby samotnie gospodarującej, jednak kwota dochodu pozostająca po wniesieniu opłaty nie może być niższa niż 300 % tego kryterium,
• w przypadku osoby w rodzinie, jeżeli posiadany dochód na osobę jest wyższy niż 300 % kryterium dochodowego na osobę w rodzinie, z tym że kwota dochodu pozostająca po wniesieniu opłaty nie może być niższa niż 300 % kryterium dochodowego na osobę w rodzinie:

3. Gmina, z której osoba została skierowana do domu pomocy społecznej – w wysokości różnicy między średnim kosztem utrzymania w domu pomocy społecznej a opłatami wnoszonymi przez osoby, o których mowa w pkt 1 i 2.

Kryterium dochodowe dla osoby samotnie gospodarującej wynosi od 1 stycznia 2022r. – 776 zł, natomiast kryterium dochodowe na osobę w rodzinie stanowi kwotę 600 zł.

Decyzję o skierowaniu do domu pomocy społecznej i decyzję ustalającą opłatę wydaje organ gminy właściwy dla tej osoby w dniu jej kierowania do domu pomocy społecznej. Wniosek o skierowanie do domu pomocy społecznej należy składać we właściwym ośrodku pomocy społecznej, który przeprowadza rodzinny wywiad środowiskowy i kompletuje niezbędną do wydania decyzji dokumentację.

Decyzję o umieszczeniu  w domu pomocy społecznej wydaje starosta powiatu prowadzącego dom.